In het Gelderse Klarenbeek profiteren omwonenden en de natuur van het zonnepark
Samenvatting artikel Volkskrant 12 december 2024
Nederland is met zonne- en windparken op land hard op weg de duurzame energiedoelen voor 2030 te halen, concludeerde het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL). Door ruimtegebrek en natuurdoelen die naast de klimaatbeloftes óók gehaald moeten worden, zullen energieprojecten veel vaker naar het voorbeeld van Klarenbeek vormgegeven moeten worden.
Zonnepark Klarenbeek in Gelderland laat zien hoe je dit doet. Zeven van de twintig hectare van het zonnepark werden in gebruik genomen voor het bevorderen van de biodiversiteit. De das is er steeds vaker te zien, maar ook reeën, steen- en kerkuil. En na tussenkomst van de twee energiecoöperaties kwam de helft van het eigendom ook nog in particuliere handen en profiteren omwonenden en het dorp mee uit een omgevingsfonds.
De PBL-voortgangsanalyse is het jaarlijkse overzicht dat laat zien hoe het er in de RES-regio’s voorstaat met de opwek hernieuwbare energie. De onderzoekers zien dat natuur en klimaat steeds vaker botsen. De PBL-onderzoekers ijveren voor een aanpak waarbij het liefst hele gebieden integraal worden aangepakt. Grote energieprojecten waarbij het niet alleen gaat over het produceren van hernieuwbare energie, maar ook rekening wordt gehouden met natuur(herstel) en de leefbaarheid voor omwonenden. De discussie over wat daarbij rechtvaardig is, moeten overheden niet uit de weg gaan, benadrukt het PBL. In het Klimaatakkoord staat het streven dat duurzame energieprojecten voor minstens de helft in lokale handen moeten komen. ‘Zonder dit verder uit te werken kan dit leiden tot uitkomsten die door omwonenden als onrechtvaardig worden ervaren’, waarschuwen de onderzoekers. ‘Investerende en risicodragende omwonenden profiteren financieel, anderen niet. Sommigen vinden het eerlijker de opbrengsten gelijk te verdelen via een omgevingsfonds.’ In Klarenbeek doen ze beide, en dat smaakt naar meer.
Lees het hele artikel in onderstaande betaald-abonnementversie.